Mroźne szkło. Opuszczona huta szkła, cz. II

Niejednokrotnie nadejście wojny burzyło ludzkie marzenia o dobrobycie, podróżach a przede wszystkim o spokoju. Po pierwszej wojnie światowej ledwo kraj odzyskał sił na dalsze funkcjonowanie, ledwo co się odbudował, kiedy znowu nadeszły ciężkie czasy. Były to ciężkie czasy także dla huty szkła - najpierw niszczona przez nazistów, później przez żołnierzy Armii Radzieckiej, którzy na kilkadziesiąt długich lat stacjonowali nie tak daleko tego niegdyś przyszłościowego miasta. Przez te wszystkie doświadczenia huta była wyłączona z produkcji aż do roku 1949, kiedy to po odbudowaniu miasta i samego terenu produkcyjnego ze zniszczeń, można było na nowo myśleć o tworzeniu szkła zarówno artystycznego jak i stricte produktowego. W czasie PRL - u huta stanowiła niezwykłe miejsce dla ówczesnych władz - do dzisiaj w pokojach walają się tablice z propagandowymi hasłami. Sukces państwa i praca miały stanowić klucz do szczęścia człowieka socjalistycznego. Z jednej z książek ze wzorami, tzw. "wzorniku", przy przeglądaniu jej treści wypadło zdjęcie - czarno białe, na którym widać było pochód. Ludzie dzierżyli w rękach chorągwie, zapewne biało czerwone, a święto, które tak celebrowali - majowe święto pracy. Nie były to zresztą jedyne zdjęcia, które można było odnaleźć w pokojach, w których gromadzono grube księgi ze wzorami projektów, dokumentami i innymi ważnymi księgami - odnaleźć można było nawet zdjęcie z innej huty szkła, konkurencyjnej "Hortensji". Przeglądanie tych zdjęć i tablic z hasłami nie zrobiło jednak na mnie aż takiego wrażenia, jak twarda tektura pomalowana na żółto z innym, bardzo odważnym hasłem. Najprawdopodobniej pochodziła z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Czarne litery krzyczały z tektury: Precz z syjonizmem awangardą imperjalizmu. Trzeba przyznać, że inne hasła, szczególnie te z okresu PRL-u nie dorównywały mu swoją mocą...

Do 1967 roku huta funkcjonowała z powodzeniem, produkując głównie szkło opakowaniowe. W 1990 roku doszło do pierwszych, wielkich przeobrażeń. Huta działała tak do 2008. Jaki był powód upadku?

Fotorelacja z marca 2018 roku

Czytaj dalej »

Mroźne szkło. Opuszczona huta szkła, cz. I

Pierwszy dzień marca zeszłego roku. Pakuję się w nocny pociąg na drugi kraniec Polski, żeby nad ranem, po pojawieniu się na pierwszym miejscu przesiadki, czekać 4 godziny na pociąg do miejsca docelowego. Jest mroźnie, ale i tak cieplej, niż w pociągu, w którym pomimo kurtki i bycia opatuloną w szalik jest mi zimno. Konduktor informuje, że nie grzeją w wagonie, coś się popsuło. Tak jadę 2 godziny, zmarznięta wysiadam w miejscowości, w której jest mój wypatrzony gdzieś w Internecie obiekt.

Wita mnie przemiła kobieta, która pilnuje obiektu. Można się ogrzać, popytać o hutę. Ona też tutaj wcześniej pracowała, mówiła o tym, jak na nowych, włoskich maszynach produkowali kolejne rzeczy. Za chwilę mam sama zobaczyć, jak wiele, przez te wszystkie lata wytworzono w tej hucie. Nim jednak dojdę do pierwszego budynku, prawie zamarzają mi dłonie, w których dzierżę swoją broń - aparat. Broń przed bezduszną nowoczesnością i zacieraniem historii. Kiedy widzę salę, tzw. "wzornik" z wyprodukowanymi, szklanymi historiami, cieszę się, że ktoś tego pilnuje, bo zapewne dzisiaj pod butami słychać byłoby tylko szkło.

Wszystko zaczęło się w XIX wieku. Wtedy uruchomiono produkcję optycznego szkła, później rozpoczęto produkować także szkło oświetleniowe i do pakowania produktów. To miasto było urodzajne w huty szkła, było zresztą jednym z większych ośrodków szklarskiego przemysłu, co nie dziwi, biorąc pod uwagę teren, na którym je utworzono. Istniejące pokłady polodowcowych piasków szklarskich a także zasoby węgla brunatnego i drewna. Dodatkowym plusem były połączenia kolejowe, które umożliwiały wygodny i bezpieczny dla szklanych wyrobów transport.  Tuż przed wojną było tutaj 8 hut zaopatrzonych w 26 pieców, prócz tego fabryka form i maszyn szklarskich. Przed wojną pracę w tych hutach znajdowało 4 tys. osób. Niektóre z nich działają nawet do dziś, pomimo działań. wojennych, które zniszczyły miasto i przemysł.

Fotorelacja z marca 2018 roku

Czytaj dalej »